Giáo án Ngữ văn 8 sách Kết nối tri thức với cuộc sống (Cả năm) Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 8 (Full)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Thao tác 1: đọc- chú thích

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho học sinh đọc phân vai:

+ Người kể chuyện

+ Trần Quốc Toản

+ Viên tướng

+ Vua Thiệu Bảo

+ Chiêu Thành Vương

+ Chiêu Quốc Vương

- Chú ý đọc to, rõ ràng, thể hiện được thái độ, tình cảm của từng nhân vật.

- Sử dụng chiến lược: theo dõi, dự đoán và đối chiếu

- Gv giải thích một số từ khó cho học sinh qua bài tập nhanh: Chọn từ thích hợp trong ngoặc đơn để điền vào những chỗ trống sau:

(quốc biến, dã tâm, thượng lệnh, người hầu, chiêu binh mãi mã, nghi trượng, tôn thất, hội sư, vua, quốc gia)

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS theo dõi sgk, làm bài tập nhanh

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện hoạt động

- GV nhận xét, đánh giá

Thao tác 2: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS tìm hiểu các yếu tố:

+ Tác giả Nguyễn Huy Tưởng (năm sinh, quê quán, thiên hướng khai thác đề tài, thể loại, một số tác phẩm tiêu biểu…)

+ Tác phẩm, đoạn trích (thể loại, hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ, nhân vật chính, đề tài, chủ đề, bố cục,…)

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

- HS trả lời câu hỏi

- GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện hoạt động

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức

BS: Nhân vật chính của tác phẩm là Trần Quốc Toản, một thiếu niên thuộc dòng dõi nhà Trần, sớm mồ côi cha. Khi quân Nguyên lăm le sang cướp nước ta, do chưa đến tuổi trưởng thành, không được cùng vua và các vương hầu dự bàn việc đánh giặc, Trần Quốc Toản đã về xin mẹ được chiêu mộ binh lính, huấn luyện quân sĩ, dựng cờ lớn để sáu chứ “Phá cường địch báo hoàng ân” (Diệt giặc mạnh báo ơn vua), ra trận diệt giặc, lập nhiều chiến công.

I. Đọc- Tìm hiểu chung

1. Đọc- chú thích

a. Đọc

- GV gọi HS đọc phân vai trước lớp.

- Giọng đọc: Đọc to, rõ ràng, thể hiện được thái độ, tình cảm của từng nhân vật.

b. Chú thích

- Hội sư: gặp nhau để bàn việc quân.

- Thuyền ngự: thuyền của vua

- Nghi trượng: vật dụng hoặc vũ khí trang hoàng nơi cung thất, dinh thự hay dùng khi đi đường của vua quan.

- Dã tâm: lòng dạ hiểm độc.

- Quốc thể: danh dự của một quốc gia

- Tôn thất: dòng họ nhà vua.

- Thượng lệnh: lệnh của bề trên.

- Quốc biến: đất nước gặp biến cố, nguy nan.

- Nội thị: người hầu ở trong cung.

- Chiêu binh mãi mã: chiêu mộ binh sĩ, mua ngựa, ý nói chuẩn bị một đội quân.

2. Tìm hiểu chung

a. Tác giả

- Nguyễn Huy Tưởng (1912-1960) quê ở Hà Nội.

- Thiên hướng khai thác đề tài: lịch sử

- Thể loại: tiểu thuyết và kịch

- Tác phẩm chính: Đêm hội Long Trì (1942); Vũ Như Tô (1943); An Tư (1944); Bắc Sơn (1946); Lá cờ thêu sáu chữ vàng (1960); Sống mãi với thủ đô (1961)...

b. Tác phẩm

- Thể loại: truyện lịch sử

- Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1960, trong những năm cuối đời của tác giả

- Xuất xứ: Đoạn trích thuộc phần 3 của tác phẩm “Lá cờ thêu sáu chữ vàng”

- Nhân vật chính: Trần Quốc Toản

- Đề tài: Lịch sử

- Chủ đề: Thể hiện tấm lòng yêu nước, căm thù giặc của người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản, qua đó cho thấy hào khí, tinh thần chống xâm lược của ông cha ta ở thời Trần

- Bố cục:

+ Phần 1: Từ đầu... chẳng hỏi một lời

à Bối cảnh diễn ra cuộc yết kiến vua

+ Phần 2: Tiếp...thưởng cho em ta một quả

à Cuộc yết kiến vua Thiệu Bảo của Trần Quốc Toản

+ Phần 3: Còn lại

Hành động của Trần Quốc Toản sau khi được vua ban cam quý

- Tóm tắt:

+ Tại bến Bình Than, vua Trần và các vương hầu họp bàn kế sách đối phó với quần xâm lược.

+ Vì chưa đủ tuổi, không được dự họp, Trần Quốc Toản cảm thấy nhục nhã, chỉ muốn gặp vua để bày tỏ chủ kiến của mình là không chấp nhận hoà hoãn.

+ Do nóng lòng muốn gặp vua, Trần Quốc Toản định vượt qua hàng rào quân cấm vệ để đến nơi vua quan họp bàn; bị ngăn cản, đã xảy ra xung đột.

+ Khi được gặp vua, Trần Quốc Toản nói to câu xin đánh. Vua Trần biết nỗi lòng vì nước của chàng, đã không trách phạt, còn ban thưởng một quả cam.

+ Trần Quốc Toản quyết định trở vẽ quê chiêu mộ binh mã, thao luyện võ nghệ để xuất quần đánh giặc. Khi chàng xoè tay ra, quả cam đã bị bóp nát tự bao giờ.