Báo cáo góp ý dự thảo chương trình chỉnh sửa môn Lịch sử - Địa lí THCS Góp ý chỉnh sửa nội dung chương trình Lịch sử, Địa lý sau sát nhập tỉnh (5 mẫu)

STT

Nội dung trong dự thảo

(ghi rõ nội dung, trang, dòng)

Ý kiến góp ý

Lý do

1

I. ĐẶC ĐIỂM MÔN HỌC (Trang 3)

Tách môn Lịch sử và địa lí thành 2 môn học độc lập là môn Lịch sử và môn Địa Lí

“Lịch sử và Địa lí cấp trung học cơ sở là môn học có vai trò quan trọng đối với việc hình thành, phát triển cho học sinh các phẩm chất chủ yếu, các năng lực chung và năng lực khoa học với biểu hiện đặc thù là năng lực lịch sử, năng lực địa lí; tạo tiền đề học sinh tiếp tục học lên trung học phổ thông, học nghề hoặc tham gia đời sống lao động, trở thành những công dân có ích.”

Do mỗi phân môn có năng lực đặc thù như thể hiện trong mục Đặc điểm môn học (trang 3). Mục tiêu tạo tiền đề cho học sinh học lên THPT, nhung ở bậc THPT là 2 môn học độc lập.

2

2. Nội dung cụ thể và yêu cầu cần đạt ở các lớp

2.1. Phân môn Lịch sử a) Mạch nội dung

(Trang 9 – trang 11)

Tách môn Lịch sử và địa lí thành 2 môn học độc lập là môn Lịch sử và môn Địa Lí

- “Mạch nội dung của phân môn Lịch sử được sắp xếp theo logic thời gian lịch sử từ thời nguyên thuỷ, qua cổ đại, trung đại, đến cận đại và hiện đại. Trong từng thời kì, không gian lịch sử được tái hiện từ lịch sử thế giới, khu vực đến Việt Nam để đối chiếu, lí giải, làm sáng rõ những vấn đề lịch sử.”

- “Mạch nội dung của phân môn Địa lí được sắp xếp theo logic không gian là chủ đạo, đi từ địa lí tự nhiên đại cương đến địa lí các châu lục, sau đó tập trung vào các nội dung của địa lí tự nhiên Việt Nam, địa lí dân cư và địa lí kinh tế Việt Nam.”

Cách sắp xếp mạch nội dung 2 phân môn có nhiều nội dung không liên quan, không hỗ trợ nhau: Cụ thể

Phân môn Lịch sử 6 -9 đều có phần lịch sử thế giới và Việt Nam, nhưng ở Phân môn địa lí 7, nội dung là các châu lục (Không bổ trợ kiến thức lịch sử Việt Nam), phân môn địa lí 8,9 hoàn toàn là địa lí Việt Nam, không bổ trợ kiến thức lịch sử thế giới.

=> Không phát huy được tính tích hợp lịch sử - địa lí trong nội dung cụ thể của chương trình, không có sự bổ sung lẫn nhau giữa tư duy lịch sử và tư duy địa lí khi học cùng cấp học.

3

2. Nội dung cụ thể và yêu cầu cần đạt ở các lớp

(Trang 11 – trang 31)

2.1. Phân môn Lịch sử

b) Nội dung và yêu cầu cần đạt ở các lớp

- Phần Lịch sử Việt Nam cần sửa các địa danh lịch sử hiện nay theo các đơn vị hành chính mới sau sáp nhập.

- Bổ sung các bản đồ, lược đồ, sơ đồ vào các bài học khi biên soạn sách giáo khoa.

- Các địa danh lịch sử có thay đổi sau sáp nhập

- Các bộ sách sách giáo khoa còn thiếu các bản đồ, lược đồ, sơ đồ minh họa.

4

2.3. Chủ đề chung

a) Mạch nội dung

(Trang 48 – trang 52)

Bỏ chủ đề chung, sắp xếp vào môn học cụ thể.

1. Chủ đề chung 1. Các cuộc phát kiến địa lí (Lớp 7)

Cần gộp nội dung bài Các cuộc phát kiến địa lí thuộc phân môn Lịch sử với chủ đề chung 1. Các cuộc phát kiến địa lí thành 1 bài với mạch nội dung: 1/ Nguyên nhân. 2/ Các cuộc phát kiến. 3/ Hệ quả. => thuộc môn Lịch sử

2. Chủ đề chung: Đô thị lịch sử và hiện tại (1) ở lớp 7 và đô thị lịch sử và hiện tại (2) ở lớp 9

Cần gộp chủ đề chung: Đô thị lịch sử và hiện tại 1 và 2 thành 1 bài ở chương trình địa lí lớp 9 => thuộc môn Địa lí 9

3. Chủ đề chung 2: Bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở Biển Đông (Lớp 8 và lớp 9)

Gộp phần: Phạm vi Biển Đông, vùng biển đảo và đặc điểm tự nhiên vùng biển đảo VN vào phần: Vị trí, phạm vi các vùng biển đảo và hải đảo, đặc điểm môi trường và tài nguyên biển đảo VN thành 1 bài => thuộc môn Địa lí 9

Kiến thức trùng lặp

Sự sắp xếp mạch kiến thức ở lớp 7 và 9 chưa phù hợp

Kiến thức trùng lặp

5

2. Thời lượng thực hiện chương trình

(Trang 60 – trang 61)

Điều chỉnh thời lượng dạy học với phân môn lịch sử 9.

Thời lượng thực hiện chương trình phân môn Lịch sử 53 tiết, Đánh giá định kì (bao gồm cả ôn tập) 8 tiết.

- Đối với lớp 9 là rất nặng

- Thời lượng ôn tập kiểm tra 8 tiết chưa phù hợp cho cả 2 phân môn.

- Chuyển nội dung chủ đề chung lớp 9 sang môn địa lí, để 5 tiết dạy các nội dung lịch sử khác.

- Phân bố lượng kiến thức cho lớp 9 rất nặng.

- Dạy học và kiểm tra định kì tách 2 phân môn, Cả ôn tập và kiểm tra với 8 tiết là không đủ.

6

3. Hướng dẫn thực hiện chương trình

(Trang 61)

Tách môn Lịch sử và địa lí thành 2 môn học độc lập là môn Lịch sử và môn Địa Lí

- Kế hoạch dạy học môn học được xây dựng theo từng phân môn Lịch sử và phân môn Địa lí.

- Việc tổ chức dạy học theo từng phân môn Lịch sử và phân môn Địa lí.

- Việc kiểm tra, đánh giá thường xuyên và định kì được thực hiện trong quá trình dạy học theo từng phân môn.

Chương trình hướng dẫn xây dựng kế hoạch, tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá theo từng phân môn thì không cần thiết phải gộp thành một môn. Việc tích hợp hai phân môn Lịch sử và phân môn Địa lí thành một môn mang tính cơ học.

STT

Nội dung trong dự thảo

(ghi rõ nội dung, trang, dòng)

Ý kiến góp ý

Lý do

1

Trang 4 – Phân môn Địa lí: Mục tiêu phát triển năng lực địa lí

Nên bổ sung các ví dụ cụ thể cho từng thành phần năng lực (ví dụ: sử dụng bản đồ số, phân tích biểu đồ cơ cấu kinh tế...)

Giúp giáo viên hiểu rõ từng mức độ năng lực để xây dựng hoạt động phù hợp.

2

Trang 8 – Nội dung lớp 6: Chủ đề “Các yếu tố tự nhiên trên Trái Đất”

Cần bổ sung hướng dẫn sử dụng thiết bị trực quan và công nghệ để mô phỏng chuyển động Trái Đất.

Tăng khả năng hình dung, trải nghiệm học sinh, phù hợp với dạy học tích cực.

3

Trang 9 – Nội dung lớp 7: “Đặc điểm các khu vực Châu Á”

Nên có bảng so sánh đặc điểm tự nhiên, kinh tế – xã hội giữa các khu vực Đông Á, Đông Nam Á, Nam Á.

Giúp học sinh hệ thống kiến thức và rèn kỹ năng tổng hợp, phân tích.

4

Trang 11 – Nội dung lớp 8: “Các vùng kinh tế của Việt Nam”

Đề nghị thêm bản đồ số vùng kinh tế Việt Nam và yêu cầu học sinh thực hành trên đó.

Phát triển kỹ năng địa lí số, góp phần nâng cao năng lực thực hành.

5

Trang 12 – Nội dung lớp 9: “Toàn cầu hoá và phát triển bền vững”

Cần bổ sung tình huống thực tiễn để học sinh vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề (VD: biến đổi khí hậu tại địa phương).

Giúp gắn kết nội dung địa lí với đời sống, phát triển năng lực công dân toàn cầu.

6

Trang 13 – Chuyên đề lớp 6: Biến đổi khí hậu và môi trường địa phương

Đề xuất hướng dẫn khung sản phẩm học sinh cần đạt (áp phích, sơ đồ tư duy, bản đồ môi trường...)

Tạo thống nhất trong đánh giá và hỗ trợ học sinh hoàn thành nhiệm vụ hiệu quả.

7

Trang 15 – Mục phương pháp giáo dục

Nên bổ sung ví dụ minh hoạ cụ thể cho mỗi phương pháp dạy học tích cực trong môn Địa lí (như Bàn tay nặn bột, dạy học dự án...)

Giúp giáo viên dễ triển khai trong thực tế lớp học, nhất là GV mới vào nghề.