Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 26 Kết nối tri thức Ngữ văn lớp 12 trang 26 sách Kết nối tri thức tập 1

Tài liệu Soạn văn 12: Thực hành tiếng Việt lớp trang 26, sẽ được Eballsviet.com giới thiệu đến bạn đọc.

Hãy cùng theo dõi nội dung chi tiết của tài liệu tham khảo sẽ được chúng tôi đăng tải ngay sau đây. 

Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 26)

Biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ: đặc điểm và tác dụng

Câu 1. Xác định biện pháp tu từ nói mỉa và phân tích hiệu quả của nó ở từng trường hợp sau đây:

a. Công chúng luôn vỗ tay hoan hô Xuân, còn trên khán đài, đức vua Xiêm đã lộ ra mặt rồng tất cả sự thịnh nộ của vị thiên tử thế thiên hành đạo ở cái nước có hàng triệu con voi.

(Vũ trọng Phụng, Số đỏ)

b. Trên mép ông, ông đã bao công trình mới cấy được từng ấy râu. [...] Thì sau hết, những lông tơ nó cũng dài ra, và trông rõ hơn. Và đến bây giờ, đứng ở hai bên miệng ông, nó hình thành hai cái dấu chua nghĩa (...)

(Nguyễn Công Hoan, Đồng hào có ma)

Hướng dẫn giải:

a.

• Biện pháp tu từ nói mỉa: “ở cái nước có hàng triệu con voi”
• Tác dụng: sự việc có vẻ được tường thuật nghiêm túc, khách quan nhưng với biện pháp tu từ nói mỉa được sử dụng cho thấy sự chế giễu ngầm ẩn.
  b.
• Biện pháp tu từ nói mỉa: “ông đã bao công trình mới cấy được từng ấy râu”
• Tác dụng: thể hiện thái độ coi thường, mỉa mai đối tượng

Câu 2. Xác định nghịch ngữ trong câu sau có hàm ý mỉa mai sau và cho biết căn cứ để thực hiện điều này:

a. Như một bậc vĩ nhân nhũn nhặn, nó giơ quả đấm chào loài người, nhẩy xuống đất, lên xe hơi

(Vũ Trọng Phụng, Số đỏ)

b. Bước đường công danh của ông cũng bắt đầu từ chức lí trưởng vượt qua những bậc phó tổng, chánh tổng, rồi cơm rượu, bò lợn và quan phủ, quan tỉnh hiệp sức với nhau đưa ông lên ghế nghị viện.

(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

Hướng dẫn giải:

a. Nghịch ngữ “giơ quả đấm chào loài người”. Căn cứ vào sự kết hợp phi lí giữa các từ mang ý nghĩa đối chọi - quả đấm (gợi ý niệm về bạo lực, sự đối kháng), trong khi chào (biểu thị sự thân thiên, hòa đồng)

b. Nghịch ngữ “cơm rượu, bò lợn và quan phủ, quan tỉnh hiệp sức với nhau”. Căn cứ vào sự kết hợp phi lí giữa các từ “cơm rượu, bò lợn và quan phủ, quan tỉnh” là những đối tượng khác nhau về đẳng cấp, nhưng lại “hợp sức”.

Câu 3. Phân tích hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng nghịch ngữ trong các trường hợp sau:

a. Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông, hình như mỗi lần có chiếc thuyền nào xuất hiện ở quãng ầm ầm mà quạnh hiu này, mỗi lần có chiếc nào nhô vào đường ngoặt sông là một số hòn bèn nhổm dậy để vồ lấy thuyền.

(Nguyễn Tuân, Người lái đò sông Đà)

b. Trong lúc ấy ông nhà báo cấp tiến với xã hội và bảo thủ với gia đình vội vàng lấy bút máy và sổ tay ra ghi chép, coi những lời lẽ quý hóa ấy tựa hồ bật ở miệng một vĩ nhân mà ra…

(Vũ Trọng Phụng, Số đỏ)Hướng dẫn giải:

a.

- Biện pháp nghịch ngữ: “Ầm ầm mà quạnh hiu”

- Hiệu quả nghệ thuật: “ầm ầm” tượng trưng cho sự sôi động, náo nhiệt nhưng “quạnh hiu” tượng trưng cho sự trống trải, tạo ra một hình ảnh đối lập khi miêu tả sự hung bạo của con sông Đà. Sự nguy hiểm của nó không chỉ cao mà còn bí hiểm.

b.

- Biện pháp nghịch ngữ: “cấp tiến với xã hội và bảo thủ với gia đình”

- Hiệu quả nghệ thuật: tạo ra sự đối nghịch trong con người, tô đậm bản chất sĩ trọng diện hão huyền của nhân vật.