Quy ước chiều dòng điện Kiến thức Vật lí 11

Quy ước chiều dòng điện là một trong những kiến thức trọng tâm các em sẽ được học trong chương trình Vật lí cấp THCS và THPT. Tuy nhiên nhiều bạn học sinh chưa nắm được thế nào là quy ước chiều dòng điện? Vì vậy mời các bạn hãy cùng Eballsviet.com theo dõi bài viết dưới đây nhé.

Quy ước chiều dòng điện được đặt ra nhằm mục đích để thống nhất cách mô tả dòng điện trong mạch điện. Vậy sau đây là toàn bộ kiến thức về quy ước chiều dòng điện mời các bạn cùng theo dõi. Bên cạnh đó các bạn xem thêm: tổng hợp công thức Vật lí 11, công thức tính từ thông. 

1. Dòng điện là gì?

Dòng điện là dòng các hạt (electron) chạy qua dây dẫn và các thành phần. Nó là tốc độ của dòng điện tích.

Nếu dòng điện chạy qua vật dẫn, ta nói rằng có dòng điện trong vật dẫn. Trong các mạch sử dụng dây kim loại, các electron tạo thành dòng điện tích.

Dòng điện được đo bằng ampe (A) và có hai loại chính:

- Dòng điện một chiều (DC): Điện tích chuyển động theo một hướng cố định.

- Dòng điện xoay chiều (AC): Điện tích thay đổi chiều liên tục theo chu kỳ, phổ biến trong hệ thống điện gia đình và công nghiệp.

2. Chiều dòng điện

Theo định nghĩa dòng điện là dòng dịch chuyển của các hạt mang điện tích, chúng ta sẽ xác định được cực dương và cực âm theo chiều của chúng. Có quy ước rằng: Hướng hiện tại là theo nơi mà một điện tích dương sẽ di chuyển, chứ không phải là một điện tích âm.

Vì vậy, nếu các electron thực hiện chuyển động thực tế trong một tế bào theo một chiều nhất định, thì dòng điện chạy theo hướng ngược lại. Dòng điện chạy ngược chiều với các hạt mang điện tích âm, chẳng hạn như electron trong kim loại. Dòng điện chạy cùng chiều với chất mang điện tích dương, ví dụ, khi các ion dương hoặc proton mang điện tích.

3. Quy ước chiều dòng điện

Quy ước chiều dòng điện: chiều dòng điện đi từ cực dương qua dây dẫn đến các thiết bị điện sau đó đến cực âm của nguồn điện.

Các eclectron trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng từ cực âm qua cực dương của nguồn điện.

Về chiều quy ước dòng điện với chiều dịch chuyển có hướng của các electron tự do trong kim loại ngược nhau.

Hình vẽ bên dưới là sơ đồ một mạch điện gồm 1 bóng đèn, 1 nguồn và 1 công tắc có chiều mũi tên chỉ chiều của dòng điện.

+ Chiều chuyển động của các êlectrôn ngược với chiều của dòng điện theo quy ước.

+ Dòng điện cung cấp bởi pin và acquy có chiều không thay đổi được gọi là dòng điện một chiều.

+ Dòng điện chạy trong mạch điện gia đình là dòng điện xoay chiều.

+ Các vật tiêu thụ điện được nối với nhau tạo thành một dãy liên tiếp ta nói các vật đó được mắc nối tiếp với nhau.

+ Nếu các điểm đầu của các vật tiêu thụ điện được nối với nhau và các điểm cuối của chúng cũng được nối với nhau tạo thành nhiều nhánh, ta nói các vật đó được mắc song song với nhau.

4. Bài tập về chiều của dòng điện

Câu 1. Nêu quy ước về chiều dòng điện trong mạch điện.

A. Chiều dòng điện trong mạch là chiều đi từ cực âm của nguồn điện, qua các dụng cụ, thiết bị điện và trở về cực dương của nguồn điện
B. Chiều dòng điện trong mạch là chiều từ cực âm đến cực dương của nguồn
C. Chiều dòng điện trong mạch là chiều đi từ cực dương của nguồn điện, qua các dụng cụ, thiết bị điện và trở về cực âm của nguồn điện
D. Không xác định được

Đáp án C: Chiều dòng điện trong mạch là chiều đi từ cực dương của nguồn điện, qua các dụng cụ, thiết bị điện và trở về cực âm của nguồn điện.

Câu 2. Chiều dòng điện chạy trong mạch điện kín được quy ước như thế nào?

A. Cùng chiều kim đồng hồ khi nhìn vào sơ đồ mạch điện kín
B. Ngược chiều kim đồng hồ khi nhìn vào sơ đồ mạch điện kín
C. Chiều dịch chuyển có hướng của các điện tích âm trong mạch
D. Chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện

Đáp án D Quy ước về chiều dòng điện

Quy ước chiều dòng điện: chiều dòng điện đi từ cực dương qua dây dẫn đến các thiết bị điện sau đó đến cực âm của nguồn điện.

Các eclectron trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng từ cực âm qua cực dương của nguồn điện

Về chiều quy ước dòng điện với chiều dịch chuyển có hướng của các electron tự do trong kim loại ngược nhau

Câu 3. Chiều qui ước của dòng điện ngược chiều với chiều dịch chuyển có hướng của các ... trong dây dẫn kim loại.

A. hạt nhân nguyên tử
B. êlectron tự do
C. êlectron mang điện tích âm
D. proton mang điện tích dương

Đáp án B Ta có: Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện

=> Chiều qui ước của dòng điện ngược chiều với chiều dịch chuyển có hướng của các êlectron tự do trong dây dẫn kim loại.

Câu 4. Nhận định nào sau đây không chính xác:

A. Dòng điện cung cấp bởi pin và acquy có chiều không thay đổi được gọi là dòng điện một chiều
B. Chiều dòng điện trong mạch là chiều đi từ cực dương của nguồn điện, qua các dụng cụ, thiết bị điện và trở về cực âm của nguồn điện
C. Dòng điện được định nghĩa chính là dòng dịch chuyển có hướng của các hạt mang điện tích
D. Chiều qui ước của dòng điện ngược chiều với chiều dịch chuyển có hướng của các hạt nhân nguyên tử trong dây dẫn kim loại.

Đáp án D

Chiều qui ước của dòng điện ngược chiều với chiều dịch chuyển có hướng của các êlectron tự do trong dây dẫn kim loại.

Câu 5. Nhận định nào sau đây đúng khi nói dòng điện chạy trong mạng điện gia đình là

A. Dòng điện một chiều
B. Dòng điện không đổi
C. Dòng điện xoay chiều
D. Dòng điện biến đổi liên tục

Đáp án C Dòng điện chạy trong mạch điện gia đình là dòng điện xoay chiều.