Hướng dẫn giải bài toán cực trị số phức Tài liệu ôn thi THPT Quốc gia 2019 môn Toán
Dưới đây Eballsviet.com xin giới thiệu đến quý thầy cô và các em học sinh, đặc biệt là học sinh lớp 12 tài liệu Hướng dẫn giải bài toán cực trị số phức.
Tài liệu gồm 11 trang trình bày 2 phương pháp giải bài toán cực trị số phức – một dạng toán số phức vận dụng cao trong chương trình Giải tích 12 chương 4. Tài liệu giúp thầy cô giáo có thêm nhiều tư liệu ra đề thi cũng như ôn luyện cho các em. Đồng thời giúp các em học sinh luyện và nâng cao kỹ năng giải toán. Mời các bạn cùng tham khảo và tải tài liệu tại đây.
Hướng dẫn giải bài toán cực trị số phức

Lương Đức Trọng - ĐHSPHN (SĐT:0982715678)
CỰC TRỊ SỐ PHỨC
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Bất đẳng thức tam giác:
• |z
1
+ z
2
| ≤ |z
1
| + |z
2
|, dấu "=" khi z
1
= kz
2
với k ≥ 0.
• |z
1
− z
2
| ≤ |z
1
| + |z
2
|, dấu "=" khi z
1
= kz
2
với k ≤ 0.
• |z
1
+ z
2
| ≥ ||z
1
| − |z
2
||, dấu "=" khi z
1
= kz
2
với k ≤ 0.
• |z
1
− z
2
| ≥ ||z
1
| − |z
2
||, dấu "=" khi z
1
= kz
2
với k ≥ 0.
2. Công thức trung tuyến: |z
1
+ z
2
|
2
+ |z
1
− z
2
|
2
= 2(|z
1
|
2
+ |z
2
|
2
)
3. Tập hợp điểm:
• |z −(a + bi)| = r : Đường tròn tâm I(a; b) bán kính r.
• |z −(a
1
+ b
1
i)| = |z − (a
2
+ b
2
i)|: Đường trung trực của AB với A(a
1
; b
1
), B(a
2
; b
2
).
• |z −(a
1
+ b
1
i)| + |z −(a
2
+ b
2
i)| = 2a:
– Đoạn thẳng AB với A(a
1
; b
1
), B(a
2
; b
2
) nếu 2a = AB.
– Elip (E) nhận A, B làm hai tiêu điểm với độ dài trục lớn là 2a nếu 2a > AB.
Đặc biệt |z + c|+ |z − c| = 2a: Elip (E) :
x
2
a
2
+
y
2
b
2
= 1 với b =
√
a
2
− c
2
.
B. CÁC DẠNG BÀI TẬP
Phương pháp đại số
VÍ DỤ 1 (Sở GD Hưng Yên 2017). Cho số phức z thỏa mãn |z −1 −2i| = 4. Gọi M, m lần
lượt là giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của |z + 2 + i|. Tính S = M
2
+ m
2
.
A. S = 34 B. S = 82 C. S = 68 D. S = 36
LỜI GIẢI 1. Ta có
4 = |z + 2+ i −(3+ 3i)| ≥ ||z + 2 + i|−|3 + 3i|| = ||z + 2 + i|−3
√
2| ⇒
(
|z + 2 + i| ≤ 4 + 3
√
2 = M
|z + 2 + i| ≥ 3
√
2 − 4 = m
.
Khi đó S = M
2
+ m
2
= 68.
Đáp án là C.
VÍ DỤ 2 (Sở GD Hà Tĩnh 2017). Trong các số phức z thỏa mãn |z − (2 + 4i)| = 2, gọi z
1
và z
2
là số phức có mô đun lớn nhất và nhỏ nhất. Tổng phần ảo của hai số phức z
1
và z
2
bằng
A. 8i B. 4 C. −8 D. 8
1

https://www.facebook.com/luong.d.trong
LỜI GIẢI. Ta có
2 ≥ ||z| − |2 + 4i|| = ||z| − 2
√
5| ⇒ 2
√
5 − 2 ≤ |z| ≤ 2
√
5 + 2.
Giá trị lớn nhất |z| là 2
√
5 − 2 khi z = k(2 + 4i) với (k − 1)
√
5 = 1 ⇒ k = 1 +
1
√
5
. Do đó
z
1
=
1 +
1
√
5
(2 + 4i).
Giá trị nhỏ nhất |z| là 2
√
5 − 2 khi z = k(2 + 4i) với (1 − k)
√
5 = 1 ⇒ k = 1 −
1
√
5
. Do đó
z
2
=
1 −
1
√
5
(2 + 4i).
Như vậy, tổng hai phần ảo của z
1
, z
2
là 4
1 +
1
√
5
+ 4
1 −
1
√
5
= 8.
Đáp án là D.
VÍ DỤ 3 (THPT Chuyên Thái Nguyên 2017 L3). Cho số phức z thỏa mãn |z
2
+ 4| = 2|z|.
Kí hiệu M = max |z|, m = min |z|. Tìm mô đun của số phức w = M + mi.
A. |w| = 2
√
3 B. |w| =
√
3 C. |w| = 2
√
5 D. |w| =
√
5
LỜI GIẢI. Ta có
2|z| ≥ |z|
2
− 4 ⇔ |z|
2
− 2|z| − 4 ≤ 0 ⇒ |z| ≤ 1 +
√
5 = M.
và
2|z| ≥ 4 − |z|
2
⇔ |z|
2
+ 2|z| − 4 ≥ 0 ⇒ |z| ≥ −1 +
√
5 = m.
Vậy |w| =
√
M
2
+ m
2
= 2
√
3.
Đáp án là A.
VÍ DỤ 4 (THPT Yên Lạc-Vĩnh Phúc 2017). Trong các số phức z thỏa mãn |2z +z| = |z −i|,
tìm số phức có phần thực không âm sao cho |z
−1
| đạt giá trị lớn nhất.
A. z =
√
6
4
+
i
2
B. z =
i
2
C. z =
√
3
4
+
i
8
D. z =
√
6
8
+
i
8
LỜI GIẢI. Gọi z = a + bi (a ≥ 0) thì z = a − bi. Khi đó
√
9a
2
+ b
2
=
p
a
2
+ (b − 1)
2
⇔ 2b = 1 − 8a
2
⇔ b =
1
2
− 4a
2
.
Ta có |z
−1
| =
1
|z|
lớn nhất khi và chỉ khi |z| =
√
a
2
+ b
2
nhỏ nhất.
|z|
2
= a
2
+
1
2
− 4a
2
2
= 16a
4
− 3a
2
+
1
4
=
4a
2
−
3
8
2
+
7
64
≥
7
64
⇒ |z| ≥
√
7
8
.
Do đó số phức z cần tìm thỏa mãn
a
2
=
3
32
⇒ a =
√
6
8
b =
1
2
− 4a
2
=
1
8
. Vậy z =
√
6
8
+
i
8
.
Đáp án là D.
2

Lương Đức Trọng - ĐHSPHN (SĐT:0982715678)
Phương pháp hình học
VÍ DỤ 5 (THPT Phan Bội Châu-Đăk Lăk 2017). Cho số phức z thỏa mãn |z −3−4i| = 1.
Mô đun lớn nhất của số phức z là:
A. 7 B. 6 C. 5 D. 4
LỜI GIẢI.
x
y
I
O
M
N
Tập hợp các điểm M biểu diễn số phức z thỏa mãn giả thiết là đường tròn tâm I(3; 4) bán
kính r = 3. Khi đó |z| = OM với O là gốc tọa độ. Do đó
max |z| = OI + r = 5 + 1 = 6.
Đáp án là B.
VÍ DỤ 6 (THPT Đồng Quan-Hà Nội 2017,THPT Chuyên Biên Hòa-Hà Nam 2017).
Trong các số phức z thỏa mãn |z − 2 − 4i| = |z − 2i|. Tìm số phức z có mô đun nhỏ nhất
A. z = 2 − 2i B. z = 1 + i C. z = 2 + 2i D. z = 1 − i
LỜI GIẢI.
x
y
A
B
I
K
O
H
Gọi A(2; 4), B(0; 2), tập hợp các điểm z thỏa mãn giả thiết đề bài là đường trung trực d
của AB có phương trình x + y −4 = 0. Khi đó |z| = OM nhỏ nhất khi M là hình chiếu của
O trên d là H(2; 2).
Đáp án là C.
VÍ DỤ 7 (THPT Trần Phú-Hà Nội 2017). Cho số phức z thỏa mãn |z + 3| + |z − 3| = 10.
Giá trị nhỏ nhất của |z| là
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6
LỜI GIẢI. Gọi A(−3; 0), B(3; 0) có trung điểm là O(0; 0). Điểm M biểu diễn số phức z. Theo
công thức trung tuyến thì
|z|
2
= MO
2
=
MA
2
+ MB
2
2
−
AB
2
4
.
3
Liên kết tải về
Hướng dẫn giải bài toán cực trị số phức
242,8 KB
Tải về
Có thể bạn quan tâm
-
Bộ đề ôn tập môn Toán lớp 5 năm 2023 - 2024
-
Bài tập đọc hiểu tiếng Anh lớp 7 - Các bài đọc hiểu tiếng Anh 7
-
Danh sách mã Tỉnh, mã Huyện, mã Xã thi THPT Quốc gia 2024
-
Văn mẫu lớp 12: Nghị luận xã hội về sự thành công trong cuộc sống
-
Giáo án Tiếng Việt 4 năm 2023 - 2024 (Sách mới)
-
Bộ đề thi học kì 1 môn Toán, Tiếng Việt lớp 4 theo Thông tư 27
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ Mầm non 5 - 6 tuổi
-
Bộ công thức Toán ôn thi THPT Quốc gia
-
Công thức tính lực đàn hồi của lò xo, định luật Húc
-
Văn mẫu lớp 12: Viết đoạn văn trả lời câu hỏi Sự ngông nghênh của tuổi trẻ khiến con người dễ bỏ lỡ những điều gì
Xác thực tài khoản!
Theo Nghị định 147/2024/ND-CP, bạn cần xác thực tài khoản trước khi sử dụng tính năng này. Chúng tôi sẽ gửi mã xác thực qua SMS hoặc Zalo tới số điện thoại mà bạn nhập dưới đây:
Số điện thoại chưa đúng định dạng!
Sắp xếp theo

Đóng
Chỉ thành viên Download Pro tải được nội dung này!
Download Pro - Tải nhanh, website không quảng cáo!
Tìm hiểu thêm
Mới nhất trong tuần
-
Đề thi thử THPT Quốc gia năm 2025 môn Ngữ văn trường THPT Yên Dũng 2, Bắc Giang
100+ -
Các dạng bài tập cực trị của hàm số
50.000+ -
Tóm tắt lý thuyết và giải nhanh Toán 12
50.000+ 1 -
Các dạng bài tập tính đơn điệu của hàm số
50.000+ -
524 câu hỏi vận dụng cao trong các đề thi THPT Quốc gia
5.000+ -
Bộ đề thi chọn học sinh giỏi môn Toán lớp 12
10.000+ -
Bộ đề thi khảo sát chất lượng đầu năm môn Toán lớp 12 năm 2023 - 2024
10.000+ -
Lý thuyết và bài tập trắc nghiệm số phức
100+ -
Hướng dẫn giải các dạng toán tiệm cận của đồ thị hàm số
1.000+ -
Bài tập trắc nghiệm ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị hàm số
1.000+